WACHTKAMERSOORTEN IN AMSTERDAM / Ton Denters d.d. 10 april 2001.
3. Wel
in Flora; horen mogelijk/zeker in standaardlijst
c) Hemelboom Ailanthus altissima In Amsterdam op een aantal plaatsen
spontaan voorkomend, maar de bomen zijn nog jong om rijpe vruchten voort te
brengen.
g) Muurfijnstraal Erigeron karvinskianus In Amsterdam inmiddels
overal in de binnenstad volledig ingeburgerd voorkomend en nog steeds sterk
uitbreidend. De soort heb ik inmiddels ook ingeburgerd gezien in Haarlem (op
diverse lokaties), in Utrecht en in Goes.
h) Damastbloem Hesperis matronalis Ook in Amsterdam op enige plaatsen
ingeburgerd (onder meer in het Twiske bij Oostzaan).
n) Struisvaren Matteuccia struthiopteris In Amsterdam gevonden
in de Pijp. Hier aan de voet van een oude muur die weelderig is begroeid met
allerlei muurvarens (onder meer vierhonderd tongvarens). Het gaat om een duidelijk
spontane vestiging van een tweetal planten.
l) Kogelduizendknoop Persicaria capitata Op tweetal plaatsen verwilderd
voorkomend. Status verder onduidelijk.
o) Pluimgierst Panicum miliaceum In Amsterdam m.i. nergens standhoudend.
+++) Schijnaardbei Potentilla indica In stedelijk gebied van Amsterdam,
maar ook elders, een zeer veel voorkomende soort in met name het openbaar groen.
De soort 'stekt' zichzelf en breidt zich gemakkelijk uit met grondverzet, via
maaimachines etc. Status m.i. vergelijkbaar met Veronica filiformis.
???) Vlakke dwergmispel Cotoneaster horizontalis Deze soort wordt
ook regelmatig verwilderd gevonden, maar of er sprake van inburgering is is
mij niet duidelijk.
4. Nog niet
in Flora; horen zeker in standaardlijst
b) Stijve dravik Anisantha rigida Ook in Amsterdam op zeker lokaties
ingeburgerd (zie Flora-atlas Amsterdam).
5. Nog niet
in Flora; horen waarschijnlijk/misschien in standaardlijst
n) Muurzeepkruid Saponaria ocymoides In Amsterdam thans op vier
plaatsen ingeburgerd, waarbij de soort zich spontaan uitbreidt.
+++) Anna Paulownaboom Paulownia tomentosa In Amsterdam op verschillende
(acht plaatsen in drie kilometerhokken) spontaan voorkomend.
+++) Oosterse plataan Platanus orientalis en in Noord-Amerika
de Westerse plataan Platanus occidentalis. Uit deze twee soorten is de
hybride Platanus hispanica gekweekt die in Nederlandse steden veel wordt
aangeplant en daar over het algemeen uitgestekend gedijt. Van hybriden is echter
bekend dat ze helemaal geen of verminderd kiemkrachtig zaad produceren. Eigenlijk
zouden ze zich dus niet moeten kunnen voortplanten. De Oosterse plataan, in
zijn jeugd vorstgevoelig door de oorspronkelijk zuidelijk herkomst zorgt echter
wel voor nageslacht. De Amsterdamse vindplaats bevond zich vlak bij Artis, waar
veel veel bijzondere boomsoorten zijn aangeplant. Het is dus goed mogelijk dat
daar ook Oosterse platanen bij zijn, die gezien het opwarmende (stads)klimaat
nu opeens zich kunnen uitzaaien. In elk geval deed het diep ingesneden blad
(middenlob langer dan breed) mij sterk denken aan het blad van een Oosterse
plataan".
+++) Witte reseda Reseda alba In Amsterdam op een tweetal plaatsen
nu al enige jaren aanwezig en spontaan uitzaaiend; hier m.i. derhalve ingeburgerd.
+++) Stokroos Althaea rosea De laatste jaren in de Amsterdamse
binnenstad zich plotseling spontaan uitbreidend. Er zijn inmiddels veel 'wilde'
populaties die zichzelf jaarlijks verder uitzaaien.
+++) diverse klokjes komen regelmatig verwilderd in het stedelijk gebied
voor. Mogelijk is er sprake van inburgering. De komende jaren zullen we proberen
om dat te achterhalen. Bijzondere aandacht daarbij verdienen Campanula trachelium
(Ruig klokje) en Campanula poscharskyana. Beide soorten zijn in toenemende
mate in Amsterdam te vinden en lijken zich spontaan uit te zaaien. Ook Campanula
carpatica (Mariaklokje) wordt veel verwilderd gevonden, maar zij
lijkt zich (nog) niet permanent kunnen vestigen.
7. Wellicht
in opmars
b) Spireaduizendblad Achillea filipendulina Ook op enige lokaties
in Amsterdam. Status nog onduidelijk.
Zie ook +++) bij 5.
8. Niet-inburgerende
soorten; horen niet in standaardlijst
opm) De genoemde soorten in Gorteria zijn ook in de Flora-atlas Amsterdam als
niet-inburgerd aangemerkt.
---) Tuinlobelia Lobelia erinus In de binnenstad van Amsterdam
de laatste jaren opmerkelijk vaak verwilderd voorkomend, en vergelijkbaar met
de manier waarop Lobularia maritima zich 'gedraagd'. ---) Zilverschilzaad
Lobularia maritima
---) Grote leeuwenbek Antirrhinum majus Zie voetnoot Gorteria
22 (1996): 147. Daar schrijf ik: "Antirrhinum majus wordt in Amsterdam
zeer regelmatig gevonden op (oude) muren en op stenige plaatsen, maar er is
nergens sprake van inburgering. Het gaat steeds om uit cultuur ontsnapte planten,
die op sterk wisselende plaatsen optreden en die nergens langer dan één
seizoen standhouden".
---) Pluimstaartje Lamarckia aurea Enige keren in Amsterdam aangetroffen,
maar steeds eenmalig.
---) Groot trilgras Briza maxima Wordt steeds vaker in stedelijk
gebied van Amsterdam gevonden, maar inburgeringsgevallen zijn mij nog niet bekend.
---) Anisantha madritensis Zie: Briza maxima. Een lastig
herkenbaar nieuw Zuid-Europese gras, dat in Amsterdam recentelijk op een vijftal
plaatsen is gevonden.